Zasiedzenie nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego

Instytucja zasiedzenia nieruchomości jest powszechnie znany i stosowana w praktyce. Kodeks Cywilny w zależności od sposobu zasiedzenia nieruchomości przewiduje dwa terminy nabycia własności nieruchomości poprzez zasiedzenie:

  • nieprzerwane posiadanie nieruchomości od 20 lat jako posiadacz samoistny (osoba, która rzeczą faktycznie włada jak właściciel);
  • nieprzerwane posiadanie nieruchomości od 30 lat chociażby było to wynikiem posiadania w złej wierze.

O ile bezspornym i powszechnie znanym jest fakt, że można nabyć poprzez zasiedzenie własność nieruchomości odrębnej tj. w postaci działki, gruntu. Powstaje za tym pytanie czy można nabyć w drodze zasiedzenia własność mieszkania. Doktryna i judykatura stoją na stanowisku, że przedmiotem zasiedzenia może być tylko rzecz (art. 45 k.c.), mogąca być przedmiotem własności i obrotu cywilnoprawnego oraz indywidualnego posiadania. Dopuszczalne jest nabycie w drodze zasiedzenia prawa własności lokalu mieszkalnego, ale dotyczy to tylko już ustanowionej odrębnej własności lokalu, samo bowiem powstanie takiego prawa wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego i konstytutywnego wpisu do księgi wieczystej lub obok wpisu jednostronnej czynności prawnej właściciela lokalu, dotyczącej ustanowienia własności lokalu. Odrębna własność lokalu nie może powstać w drodze zasiedzenia. Jedynym orzeczeniem sądowym, które może ustanawiać odrębną własność lokalu, jest orzeczenie o zniesieniu współwłasności nieruchomości (art. 7 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1910).

Zatem w drodze zasiedzenia można nabyć własność nieruchomości w postaci odrębnego gruntu czy działki, ale także lokalu mieszkalnego, lecz jedynie wtedy, gdy na rzecz właściciela lokalu, mającego stanowić przedmiot zasiedzenia została ustanowiona odrębna własność lokalu. 

W związku z powyższym przed wystąpieniem z wnioskiem o zasiedzenie nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego warto dokładnie zweryfikować dokumenty dotyczące nieruchomości, aby uniknąć poniesienia zbędnych kosztów postępowania sądowego, które zakończyć może się niepowodzeniem.